RTL bestaat 30 jaar dit najaar. Dat is en wordt bescheiden gevierd door de jubilaris.

Alhoewel het televisielandschap nogal veranderd is in de loop der tijd, is de positie van de RTL-zenders altijd een dominante geweest. Met bijvoorbeeld iconen als Het Half Acht Nieuws en Goede Tijden Slechte Tijden jarenlang als vaste ankers in de vooravond. Geven de ontwikkelingen in de kijkcijfers aanleiding hier veranderingen in te mogen verwachten? Dat lijkt me van wel.

Televisie kijken is bijvoorbeeld al lang een ruimer begrip geworden. Dat doe je niet meer alleen op dat grote toestel dat centraal in de huiskamer staat, maar op de vele devices die ons inmiddels ter beschikking staan. De content is al lang al niet meer afkomstig van alleen broadcasters, maar ook van diverse streamingsdiensten. Het begon met heel veel user generated filmpjes via YouTube, maar sinds jaren stromen de series en films via een groeiend aantal professionele, commerciële diensten onze devices binnen.

RTL probeert zijn graantje mee te pikken, onder andere met zijn MCN’s op YouTube, via RTLXL en Videoland. Toch zien we bij RTL ook nog veel vertrouwde elementen terug, die 30 jaar geleden ook al kenmerkend waren.

Bekende namen van het eerste uur als Jan de Hoop, Carolien Tensen en Loretta Schrijver zien we nog steeds regelmatig op het scherm voorbijkomen. Anderen als Jeroen Pauw, Irene Moors en Anniko van Santen hebben elders hun carrière voortgezet.

Bekende programma’s van toen zijn in de vergetelheid geraakt. Wat keken we toch graag naar programma’s als Catherine, waarin verschillende taboes besproken werden, Doet ie ’t of doet ie ’t niet met Peter Jan Rens, Telekids of De Soundmixshow.

Sinds oktober 1990 loopt op RTL4 Goede Tijden Slechte Tijden, de langstlopende Nederlandstalige soap. In oktober 2020 zou men het 30-jarig jubileum kunnen vieren. De jaren van glorie zijn echter heel duidelijk voorbij. Het is dan ook wachten tot het moment dat RTL – onder aanvoering van Peter van der Vorst – besluit om het programma van het heilige tijdslot van 20u te halen. Een trendbreuk van jewelste, die wellicht een stroom van negatieve reacties gaat opleveren, maar onafwendbaar lijkt te zijn.

Van de afgelopen 10 jaar hebben we de kijkcijfers van het programma op het bekende tijdslot op RTL4 naast elkaar gezet voor de verschillende leeftijdsgroepen. In de grafiek wordt pijnlijk duidelijk hoe snel de diverse groepen het programma links laten liggen.

De tieners (13-19 jarigen) waren de eersten die massaal afhaakten vanaf 2014, snel gevolgd door de 20-34 jarigen. De 35-49 jarigen blijven redelijk stabiel kijken tot 2017. Opvallend is de groep ouderen (65+), waarvan de kijkcijfers vanaf 2014 ook een vrije val hebben gemaakt. Wellicht had dit te maken met het toevoegen van diverse modernere verhaallijnen, waar zij zich minder door aangesproken voelden? Feit is dat de kijkers van het eerste uur – 50-64 jarigen –  de serie het meest trouw blijven.

RTL heeft in de loop der tijd getracht via herhalingen op RTL8 op de volgende dag (rond 17u) en previews op dezelfde dag op RTL Lounge (rond 18u) het lineaire kijkgedrag naar de soap te stimuleren. Met gemiddelde kijkdichtheden achter de komma op beide tijdslots kun je dat echter geen succes noemen.

Daarnaast bestaat de mogelijkheid om het programma tot een week vooruit te kijken via een abonnement op Videoland. Hoeveel mensen dit doen kunnen we helaas niet zelf analyseren. Als we met wat common sense nadenken, rekening houdend met ca. 600.000 abonnees (eigen opgave per eind augustus 2019), die zeker niet allemaal specifiek voor GTST een membership hebben afgesloten, dan kunnen we er maximaal zo’n 90.000 kijkers per aflevering optellen. Ook niet echt een vetpot. Over het aantal on demand streams van GTST via RTLXL kunnen we helaas ook geen uitspraken doen.

Van der Vorst en consorten staan voor een lastig besluit ten aanzien van de lineaire plek van GTST. De vooravond staat op zich best goed vanaf het Zes Uur Nieuws tot en met het RTL Weer vlak voor 20u. De lead-in naar prime time staat echter onder enorme druk. En is bovendien nogal een kostbare productie. Daar heb je ook niet zomaar een alternatief voor. Kijk maar eens hoe lang SBS6 daarmee geworsteld heeft. En nu, notabene met revivals van Lingo en Man bijt hond lijkt men daar eindelijk een doorbraak in gevonden te hebben.

Wat te doen? Toch een simpele spelshow? Of gewoon je prime time programma’s direct om 20 uur op Het RTL Half Acht Nieuws laten aansluiten, zoals in het weekend?

Ik wens Peter veel wijsheid toe!

Jeroen Bakker – Director Planning MAGNA